Czy witamina D₃ jest potrzebna do prawidłowego funkcjonowania organizmu?

Temat witaminy D₃ stał się niedawno dość popularny, znaczna większość osób na pewno spotkała się z terminem witamina D, witamina słońca lub witamina D₃, może nawet badaliście jej poziom w organizmie – jeśli tak to już na wstępie zaznaczę, że jest to bardzo dobra praktyka.

Co to tak naprawdę jest witamina D, czy jest jakakolwiek różnica między witaminą D₂ a wszędzie spotykanym terminem witaminy D₃, jakie mogą być objawy niedoboru tej witaminy oraz w jakich naturalnych produktach żywnościowych można ją znaleźć – na te i inne pytania znajdziecie odpowiedź w tym artykule.

Witamina D i jej formy

Witamina D to grupa związków chemiczny należących do grupy witamin rozpuszczalnych w tłuszczach.

Wyróżnić można dwa rodzaje tej witaminy

• Witaminę D₂ (ergokalcyferol) – naturalnie występującą w organizmach roślinnych/drożdżowych oraz
• Witaminę D₃ (cholekalcyferol) – pochodzenia zwierzęcego oraz syntetyzowaną skórnie

Zarówno forma D₂ jak i D₃ to formy BIOLOGICZNIE NIECZYNNE, aby mogły być wykorzystywane w odpowiedni sposób przez organizm muszą zostać aktywowane najpierw w wątrobie do kalcydiolu (25(OH)D) a następnie w nerkach do kalcytriolu (1,25(OH)2D).

Ważne! Aby proces ten mógł zachodzić, niezbędne jest odpowiednie stężenie magnezu w organizmie, bez niego proces przemiany w bardziej aktywne formy witaminy jest nieefektywny.

Z wielu badań wynika, że witamina D₃ pochodząca z produktów zwierzęcych oraz syntetyzowana skórnie jest bardziej skuteczna w podnoszeniu stężenia 25(OH)D niż ta pochodzenia roślinnego – D₂.

Rolą aktywnych form witaminy D jest

• Promowanie powstawania enterocytów (komórek nabłonka jelita cienkiego) oraz
• Wchłanianie wapnia w jelitach

Witamina D jako jedyna z witamin uznawana jest za prohormon – uczestniczy w procesach metabolicznych oraz ma wpływ na wytwarzanie innych hormonów.

Badanie poziomu witaminy D w organizmie

Czy witamina D₃ jest ważną witaminą odpowiedzialną za pełnienie istotnych funkcji w organizmie? Oczywiście, że tak!

Czy należy badać poziom tej witaminy w organizmie? Oczywiście, że tak!

Czy społeczeństwo Polskie bada poziom witaminy D₃ w organizmie? Niestety w większości przypadków nie.

Dlaczego? Odpowiedzi na to pytanie może być kilka –

Po pierwsze niewiedza – nie badają, bo nie mają świadomości, że to istotne. Często lekarze pierwszego kontaktu nie informują, nie przypominają, nie dają skierowania na tego typu, dodatkowe badania a ktoś nie interesujący się szeroko pojętym zdrowiem po prostu nie wie, że trzeba takie badania robić.

Po drugie – zakładanie, że ma się niedobory – nie badają się, bo zakładają, że skoro większość społeczeństwa ma niedobory to pewnie dotyczy to i ich. Badanie poziomu witaminy D w organizmie jest istotne ze względu na późniejsze dostosowanie odpowiedniego preparatu dla pacjenta i co najważniejsze odpowiedniej dla niego dawki,

Jakie badania wykonać?

Aby ustalić stężenie witaminy D₃ w organizmie należy wykonać badanie metabolitu – 25(OH)D kalcydiolu we krwi.

Interpretacja wyników nie jest skomplikowana.

Jeśli otrzymany wynik będzie wskazywał 20 ng/ml lub mniej oznacza to, że mamy do czynienia z niedoborem.

Wynik w granicach 30-80 ng/ml oznacza prawidłowe stężenie

Niestety oznaczenie poziomu witaminy D w organizmie jest badaniem płatnym. Cena może wahać się od 75 do 120 zł.

Czy poza suplementami istnieje inny sposób dostarczenia witaminy D do organizmu?

Główną drogą pozyskiwania witaminy D₃ w organizmie, bo stanowiącą około 90% jest synteza skórna, jednak, aby doszło do wytworzenia tej witaminy przy pomocy promieniowania UVB musi być spełnione kilka warunków w jakich godzinach (11-15 chyba)

• okres od kwietnia do września
• odsłonięcie przynajmniej 18 – 20% ciała (np. dwie ręce, jedna noga)
• ekspozycja w godzinach 10:00 – 15:00
• ekspozycja przynajmniej 20 minut
• ciało nieposmarowane filtrem UV, który zmniejsza syntezę tej witaminy o 99,99%

Inną metodą dostarczenia do organizmu tej witaminy jest podaż wraz z dietą.

Produkty obfitujące w witaminę D₃ to przede wszystkim:

• oleje rybne
• ryby – węgorz, łosoś, śledź
• żółtko jaja
• mleko krowie
• masło
• sery żółte
• grzyby
• wątróbka

Witamina D zawsze z tłuszczem!

Ważne, aby produkty te zawsze łączyć z tłuszczem ze względu na rozpuszczalność tego składnika.  Dlatego nie zapomnij dodawać do posiłku produktów tłuszczowych takich jak orzechy, awokado, nasiona czy po prostu olej roślinny.

Zapotrzebowanie i suplementacja

Dzienne zapotrzebowanie dorosłego człowieka na witaminę D to 15 ug. Niestety dieta przeciętnej osoby, której jadłospis nie opiera się głównie na rybach, dostarcza jedynie 10-20% dziennego zapotrzebowania.

Co w takiej sytuacji zrobić? Oczywiście rozpocząć suplementacje tego składnika.

Na rynku obecnie jest zatrzęsienie, jeśli chodzi o preparaty witaminowe. Witaminę D, można przyjmować z preparatów, które są lekiem lub suplementem diety; w formie tabletek, kapsułek, kropli oraz proszku. Można również wybrać związek, który będzie się przyjmować, tj. witamina D₂, która jest mniej efektywna, ale odpowiednia dla wegan, ze względu na pochodzenie oraz D₃, która najlepiej podnosi stężenie kalcydiolu we krwi.

Poza tym witamina D często występuje w towarzystwie innych związków takich jak wapń czy witamina K₂.

Każdy znajdzie coś dla siebie, natomiast warto pamiętać, że PIERWSZYM KROKIEM powinno być BADANIE POZIOMU tej witaminy w organizmie a następnie konsultacja z lekarzem lub dietetykiem klinicznym, który zdecyduje, czy pacjent potrzebuje suplementacji i w jakiej dawce.

Suplementacja dawkami 800 – 2000 UI na dzień jest bezpieczna i nie wymaga konsultacji z lekarzem, w niektórych przypadkach jednak takie dawkowanie może nie być w pełni skuteczne.

Jakie mogą być skutki niedoboru witaminy D w organizmie?

Niedobory witaminy D mogą powodować wiele nieprzyjemnych dolegliwości ze strony różnych układów organizmu człowieka, takich jak:

• Układ szkieletowy:
• Bóle kości
• Częste złamania
• Skrzywienia i zwyrodnienia układu kostnego
• Zniekształcenie sylwetki
• Wypadanie zębów
• Osteoporoza
• Osteomalacja (rozmiękanie kości)
• Krzywica u dzieci

• Układ mięśniowy
• Bóle mięśni
• Bolesne skurcze mięśni
• Drżenie, słabość mięśni

• Układ nerwowy
  • Bezsenność, zaburzenia snu
  • Ciągłe zmęczenie
  • Osłabienie
  • Zaburzenia koncentracji
  • Wewnętrzny niepokój
  • Zmiany zachowania
  • Stany depresyjne

• Układ krążenia
• Nadciśnienie
• Uczucie zimna
• Zaburzenia krążenia krwi

Zauważając takie objawy u Siebie lub Swoich bliskich warto szybko zareagować i udać się na badania krwi w celu potwierdzenia niedoboru i wdrożenia suplementacji.

Dowiedz się więcej: dieta spersonalizowana, konsultacje dietetyczne Lublin, dietetyk Lublin

Źródła:

• https://www.clinicalkey.com/#!/content/playContent/1-s2.0-S187595721830651X?returnurl=null&referrer=null
• https://ncez.pzh.gov.pl/wp-content/uploads/2021/03/normy_zywienia_2020web.pdf
• https://sciendo.com/article/10.1515/sjecr-2016-0045
• https://journals.viamedica.pl/choroby_serca_i_naczyn/article/view/12035